De Collectie van de Gentenaar zit erop: een blik op de resultaten
15 sep 2023Over de Collectie van de Gentenaar (CoGhent) hebben we al heel wat gezegd en geschreven. Na 3 jaar viel net voor de zomer het doek over dit participatief project. Samen met een lange lijst partners hebben we getracht tools en methodes te ontwikkelen om burgers sneller in contact te brengen met het Gents stedelijk erfgoed. Of dat gelukt is? En met welke activiteiten meemoo het laatste jaar vooral druk bezig was? Blik even mee terug.
De sleutel om een brug te slaan tussen cultureel erfgoed, technologie en de bewoners van Gent? Linked open data. Op basis van Linked Data Event Streams (in CoGhent voor het eerst toegepast in een erfgoedcontext!) werd een technische infrastructuur gebouwd om data en beelden van 5 Gentse instellingen te ontsluiten. Het erfgoed van Design Museum Gent, STAM, Industriemuseum, Huis van Alijn en Archief Gent wordt op verschillende manieren tot bij diverse doelgroepen gebracht:
Via een online portaal kan het grote publiek door een selectie van ruim 60.000 stukken, foto's, geluidsfragmenten en dergelijke uit de rijke collectie bladeren. Burgers worden bovendien aangemoedigd om zélf persoonlijke objecten, verhalen of getuigenissen toe te voegen aan de collectie.
In levende lijve was er de CoGhent-box, een mobiele belevingsruimte die rondreisde door verschillende Gentse wijken. Bezoekers konden er wijknarratieven (tot leven gebracht op basis van de collectie) ervaren aan de hand van een verhalenmuur, en doorzoeken via een digitale exploratietafel. De box krijgt in de toekomst een permanente stek in DING - de nieuwe vleugel van het Design Museum Gent. De verhalenmuur zal vanaf dit najaar weer te bezichtigen zijn in De Krook, en de verhalen blijven ook beschikbaar op het YouTube-kanaal van de Collectie van de Gentenaar.
Ontwikkelaars krijgen door middel van API's toegang tot de collectie, waardoor het digitale erfgoedmateriaal ook gebruikt kan worden in toepassingen van derden.
In beeld: Het online portaal van de Collectie van de Gentenaar, te bezoeken via https://data.collectie.gent/
Creatief hergebruik van de collectie
Om de Gentse burger bovendien aan te moedigen op een vernieuwende manier met de erfgoeddata uit de Collectie van de Gentenaar aan de slag te gaan, heeft meemoo samen met iDROPS de schouders het afgelopen jaar onder het Cocreatiefonds gezet. 13 projecten - 5 technisch en 8 creatief van aard - kregen van het fonds een financieel duwtje in de rug. Wij begeleidden de deelnemers in hun traject.
Een greep uit de diverse projecten:
'Welke bekende Gentenaar word jij?' (door Lucas Desard/ML6): een photobooth die je gezicht - met behulp van gezichtsdetectie en faceswappingalgoritmes - laat overlappen met portretten uit de collectie van de Gentenaar.
Linked ARTeveldestad (door Dieter De Witte/UGent), een navigatieapp die dankzij machine learning (beeldherkenning en tekstanalyse) erfgoed linkt met locaties in de stad.
De Gentse rol van het wc (door Wouter Devriese): een ludieke installatie die toiletpapier bedrukt met willekeurige tijdslijnen en lijntekeningen van objecten uit de Collectie van de Gentenaar, door links te leggen tussen de beschrijvende metadata.
1000 jaar Gentsekoop (door Gentsekoop), een gids die erfgoed uit de collectie van de Gentenaar linkt met 25 lokale handelszaken, hun pand en buurt.
'Van wie is de straat?' (door Koos Fransen/str-aat) en De Textielindustrie (door Idries Bensbaho/IQRA), 2 documentaires die naast nieuw beeldmateriaal ook gebruik maken van archiefmateriaal uit de Collectie van de Gentenaar.
In beeld: Demo van de faceswap-photobooth tijdens het CoGhent-festival, licentie: CC0.
In beeld: Demo van de faceswap-photobooth tijdens het CoGhent-festival, licentie: CC0.
In beeld: De Gentse rol van het wc, licentie: CC0.
In beeld: Screening 'Van wie is de straat' tijdens het CoGhent-festival, licentie: CC0.
Benieuwd naar alle projecten? Kom de details en alle makers hier te weten. De resultaten waren afgelopen juni ook te ontdekken tijdens het CoGhent-festival.
CoGhent en OSLO
Hebben we het over linked open data, dan kunnen we de Open Standaarden voor Linkende Organisaties (OSLO) niet achterwege laten. CoGhent was het eerste project in Vlaanderen dat deze standaard implementeerde in de cultureelerfgoedsector. Om de opgedane kennis te delen werd binnen CoGhent de OSLO-werkgroep in het leven geroepen, waarbij ook meemoo betrokken was. De werkgroep begeleidde o.a. 3 instellingen bij hun implementatie van de OSLO-standaard.
Op vraag van Informatie Vlaanderen en samen met de Collectie van de Gentenaar heeft meemoo ook het Invulboek Objecten - het handboek met beschrijvingsregels voor het documenteren van erfgoedobjecten in een collectiebeheersysteem - gekoppeld met de OSLO-applicatieprofielen voor Erfgoed Object en Erfgoed Event. Het resultaat? Een dataprofiel waarmee je informatie-elementen uit de basisregistratiedata kan uitdrukken als data die in lijn zijn met de OSLO-standaard.
Een boost voor sociale cohesie?
Collecties publiceren als linked open data zodat iedereen er mee aan de slag kan, was één doel binnen het project. Daarnaast was CoGhent er ook om te zorgen voor meer cultuurparticipatie in de stad, en zo de sociale cohesie op buurtniveau te versterken. Of het project hierin geslaagd is, valt moeilijk te meten. Een analyse van projectpartner Universiteit Gent laat wel zien dat cultureel erfgoed en buurtwerk elkaar wederzijds versterken, en dat de Collectie van de Gentenaar hier een katalyserend effect op had. Zo brachten de publieke activiteiten van het project mensen samen door na te denken over hun gedeeld erfgoed.
Meer bevindingen? Lees de impactanalyse hier.