Publicaties

Bij meemoo geloven we dat materiaal meer waarde krijgt door het te delen, en ook steeds meer Vlaamse actoren en instellingen hebben open sharing op hun radar staan. Maar wat met de diverse ethische vraagstukken die al snel opduiken? Als dienstenorganisatie bieden wij de nodige ondersteuning, en dat doen we niet alleen. Samen met een (inter)nationaal netwerk bedenken we duurzame oplossingen. Zo was meemoo de afgelopen maanden actief in de Creative Commons Ethics of Open Sharing-werkgroep.Het resultaat? Een kaartspel om het gesprek rond ethiek aan te knopen binnen je organisatie, en je kritische denken aan te scherpen. En dat op een laagdrempelige manier. 

Hoewel musea en erfgoedorganisaties momenteel al volop hun analoge collectie aan het digitaliseren zijn, is het creëren van digitale 3D-modellen van collectiestukken nog een vrij onontgonnen terrein. Dankzij het GIVE-Topstukkenproject kregen we de kans om een groot aantal sculpturen die als topstuk erkend zijn, te digitaliseren in 3D. In deze techblog gaan we dieper in op een mogelijke werkwijze en praktisch stappenplan, gebaseerd op onze concrete ervaring uit dit eerste project. Hierin staan praktische haalbaarheid, duurzame archivering en een zo ruim mogelijke (her)bruikbaarheid van de digitale kopieën voorop.

De implementatie van de Vlaamse domeinoverschrijdende uitwisselingsstandaard OSLO (kort voor Open Standaarden voor Linkende Organisaties) roept voor erfgoedinstellingen veel vragen op. Om van OSLO een levende en door de Vlaamse erfgoedsector gedragen standaard te maken, gingen we er in het project Collectie van de Gentenaar (CoGent) mee aan de slag. De kennis die in het project verzameld werd, gebruikten we om 3 instellingen te begeleiden bij hun eigen OSLO-opstart. Vandaag brengen we verslag uit.

Publiekdomeincollecties zijn collecties die online ontsloten mogen worden. Daarom zijn ze de uitgelezen plek om te beginnen met je opendatabeleid. Sinds 2018 biedt Publiekdomeindag de erfgoedsector jaarlijks een platform om zijn vorderingen, uitdagingen en visies te delen op de ontsluiting van collecties die niet langer auteursrechtelijk beschermd zijn. Dit jaar organiseerden we op 15 februari een fysieke editie samen met de Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), Wikimedia België en de Universiteitsbibliotheek Gent. 

Samen met het onderwijsveld werken we voortdurend aan nieuwe ontwikkelingen voor Het Archief voor Onderwijs. Aan de leerlingenruimte voor het secundair onderwijs, dat we lanceerden in september 2020, ging een uitgebreid onderzoek vooraf. In dit verslag vind je de bevindingen en de conclusies voor de verdere ontwikkeling van het platform.

Dit dossier heeft betrekking op de softwareoplossing en bijkomende diensten voor een metadatainfrastructuur.

Een tussentijdse balans van sectoroverschrijdende filmregistratie. Reportages, documentaires, reisverslagen, amateurfilms… Het zijn waarschijnlijk niet de eerste zaken waar je aan denkt als je ‘film’ hoort. Toch maakt dit type film, net zo goed als bioscoopfilms, onderdeel uit van ons collectieve geheugen. Om het culturele filmerfgoed bewaard in archieven, musea, erfgoedbibliotheken, kunstenorganisaties en overheidsinstellingen te redden, is een overkoepelend registratietraject opzetten en daarvoor het juiste partnerschap aangaan, van uitzonderlijk belang.

In het voorjaar van 2022 organiseerde het projectteam van het erfgoeddatabankenproject een reeks focusgroepen (maar liefst 18 rond 8 thema’s!), gevolgd door drie bijeenkomsten van de klankbordgroep. Enkele centrale thema’s waren beeldbeheer, beheer van bibliotheekcollecties, het gebruik van open data en heel wat meer. Het verslag van die bijeenkomsten en welke vervolgacties we plannen lees je hieronder.

In mei 2022 vond een jubileumeditie van het Bootcamp Open Culturele Data plaats. Voor de vijfde keer op rij mochten we heel wat deelnemers uit de cultureelerfgoedsector (weer fysiek!) ontvangen voor vijf goed gevulde dagen. Na afloop keerden ze naar huis met een rugzak vol kennis over open culturele data en hoe deze binnen hun instelling en sector toegepast kunnen worden.

In dit rapport blikken we terug op SIRDUKE, het project waarin beschadigde lakplaten optisch gedigitaliseerd werden. Voor dit project, dat liep van november 2020 tot oktober 2021, bundelden we de krachten met Gecko, VRT en INA. 

In het voorjaar van 2022 organiseerden we drie studiedagen rond het gebruik van gezichtsherkenningstechnologie in de cultureelerfgoedsector. De drie centrale thema's waren de juridische en ethische aspecten, de uitdagingen bij opschaling en de impact op collectieregistratie. Lees het verslag van de studiedagen hier.

Van een groot aantal collecties is er vandaag nauwelijks beschrijvende metadata voorhanden. Dit beperkt niet alleen de vind- en doorzoekbaarheid van deze collecties, maar ook het (her)gebruik ervan. Gezien handmatige metadatacreatie een erg tijdrovende klus is, onderzoeken we in twee projecten de mogelijkheden van artificiële intelligentie bij automatische metadatacreatie. Met dergelijke technologieën moet echter op een voorzichtige manier omgesprongen worden. Daarom gaan we in deze techblog dieper in op juridische en ethische uitdagingen.

De eerste fase van SCALA, het pilootproject rond duurzame bewaring van digitale privaatrechtelijke archieven, is afgerond. Als afsluiter en aanzet voor de vervolgfase organiseerde het AIDA-netwerk (de negen instellingen achter SCALA) op 26 april een focusdag, om ideeën uit te wisselen over de archivering en preservering van digitaal geboren archieven en collecties. Vandaag brengen we verslag uit.

In dit rapport blikken we terug op de digitalisering van de kwartduim audiotapes. Deze digitalisering liep tot juli 2019 en maakte deel uit van meemoo’s eerste digitaliseringsproject.

Op het eerste zicht is het onderscheid tussen analoog en digitaal voor de hand liggend, maar in de praktijk is dat niet altijd het geval. De term 'digitalisering' dekt bijgevolg niet altijd de lading en wordt wel vaker verkeerd gebruikt. In deze techblog scheppen we duidelijkheid over de terminologie door een duikje te nemen in de geschiedenis.