2020 in ‘t kort: digitalisering

2020 was voor onze eigen werking en voor onze contentpartners een bijzonder jaar. Wat betreft digitalisering stonden we onze contentpartners daarom extra bij, vooral op vlak van nazorg zoals hulp bij metadatering, kwaliteitscontrole en werken met het gedigitaliseerd materiaal in het meemoo-archiefsysteem. Ondanks de unieke omstandigheden werd 2020 een succesvol jaar op vlak van digitalisering.

… in cijfers

In 2020 werden 44.662 dragers omgezet in duurzame bestandsformaten en opgenomen in ons digitaal archief. Dit komt neer op zo’n 7% van het totaal aantal dragers dat ons vandaag bekend is. Hiermee overschrijdt het totaal aantal omgezette dragers de historische kaap van een half miljoen! Bijna 515.000 of zo’n 80,68% van de aan ons bekende dragers werd veiliggesteld voor de toekomst.

We stelden momenteel dan wel meer dan 80% van de aan ons bekende dragers veilig, toch blijft deze totale hoeveelheid vatbaar voor verandering. Zo verwerven onze contentpartners nog steeds audiovisuele dragers als deel van hun kernopdracht en verwelkomen wijzelf nog elk jaar nieuwe contentpartners.

… in digitaliseringsprojecten

Onze digitaliseringsprojecten liepen in 2020 omwille van de coronacrisis wat vertraging op. Digitaliseren doen we immers niet alleen. Onze contentpartners registreren steeds op voorhand alle te digitaliseren dragers waarna wij de dragers per dragerformaat laten digitaliseren door een extern digitaliseringsbedrijf. Door materiaal te bundelen over sectoren en organisaties heen zorgen we voor schaalvoordeel, efficiëntiewinst én een hoge kwaliteit.

We rondden drie digitaliseringsprojecten af in 2020. Deze zullen we hieronder dan ook even in de schijnwerpers zetten. Onze andere digitaliseringsprojecten liepen gewoon door, zoals de migratie van Digital Betacam en Betacam SX en die van DV-, DVCAM- en DVCPRO-cassettes. Klaar voor een diepere duik in de afgeronde projecten?

In 2020 lag de wereld stil en dat was niet anders voor het transport naar deze bedrijven. Het enige project dat geen last had van vertraging was de digitalisering van de topstukkencollectie “Filmcollectie van de Witte Paters. Deze collectie van KU Leuven KADOC arriveerde bij de Britse digitaliseringsfirma R3Store Studios vooraleer de COVID-19-pandemie toesloeg. Omdat bijkomend werk door de pandemie uitbleef, kon de firma zich toeleggen op de meer dan 200 filmobjecten. In de eerste helft van 2020 werd de collectie geheel volgens schema opgeleverd.

De digitalisering van lak- en schellakplaten werd na drie jaar afgerond. Deze kwetsbare platen waren erg populair in de jaren dertig tot en met vijftig en werden gebruikt voor opnames van commerciële muziek (schellak) en radio-opnames (lak). In totaal werden 47.600 schellak- en lakplaatkanten gedigitaliseerd, door Gecko en VRT. Een unieke parel ontdekt in 2021: de herbegrafenis van Paul van Ostaijen.

Ten slotte ging de productiefase van de digitale transfer van optische schijven (audio-cd en dvd-video) zoals voorzien van start in 2020. Deze fase werd in datzelfde jaar ook afgerond. Verdere stappen voor deze schijven? In 2021 doen we aan nazorg en knopen we de laatste losse eindjes vast. Denk bijvoorbeeld aan het verwerken van metadata van schijven die niet omgezet konden worden of het opdelen van audio in aparte tracks. Zo verwerken én archiveren we alle bestanden op een goede manier. In een latere fase volgt een eindrapport.

… in digitale instroom

In 2020 lieten 66 contentpartners delen van hun digitale collecties instromen in ons archiefsysteem. Dat een bestand digitaal is, garandeert immers niet dat het ook duurzaam bewaard zal worden. Dit type bestanden wordt bij meemoo niet vergeten. Via digitale instroom verwelkomen we digitaal geboren materiaal en reeds door anderen gedigitaliseerd materiaal in ons archiefsysteem. In 2020 stroomde 2,04 PB het meemoo-archiefsysteem binnen.

Achter de schermen werkten we in 2020 hard aan een vernieuwde aanpak voor digitale instroomtrajecten. Daarbij verbeterden we de tooling zodat we vanaf eind 2021 kunnen opschalen. Verder werd in 2020 de digitale instroom van vijf extra contentpartners op de rails gezet. CAMPO, deSingel, Erfgoedcel Land van Dendermonde, Liberas en SBS Belgium kunnen nu aan de slag met het veiligstellen van hun digitaal geboren bestanden.

... in andere projecten

In kader van de artinflanders.be-werking werden in 2020 opnieuw fotografische opnames gemaakt, goed voor 992 werken van zes verschillende partners. Daarnaast was 2020 hét Van Eyck-jaar. De restauratie van het Lam Godsretabel werd gefinaliseerd en het meesterwerk werd vastgelegd met gigapixelopnames. Hierbij worden een driehonderdtal opnames per paneel gemaakt en vervolgens tot één groot bestand gemonteerd.

Verspreid over Vlaanderen zijn er talrijke fotocollecties te vinden. De verschillende materiaaltypes zijn helaas kwetsbaar en kunnen vergaan. Daarom gingen we op onderzoek uit om dit kostbaar erfgoed veilig te stellen: hoe kunnen we deze collecties, aanwezig in de cultuur-, media- en overheidssectoren, preserveren en toegankelijk maken via massadigitalisering?

In 2019 begon de voorbereiding van het onderzoek en stelden we een inventaris op van de Vlaamse fotocollecties. In 2020 penden we een rapport neer én werd deel twee van het onderzoek uitgevoerd, resulterende in tien concrete voorstellen. Het rapport van deze tweede fase werd in 2021 opgeleverd.

>> Inventarisering van Vlaamse fotocollecties

>> Onze 10 voorstellen voor de digitalisering en archivering van fotocollecties

Deze en andere projecten zorgen stuk voor stuk voor een groei van het archief met materiaal van onze contentpartners. Wil je weten hoeveel er in 2020 binnenstroomde in het meemoo-archiefsysteem?

>> Ontdek het hier