Duurzame bewaring van unieke beelden Witte Paters
Vanaf 1948 legden de ‘Witte Paters’, zoals de leden van de Sociëteit van de Missionarissen van Afrika worden genoemd, hun missies in Centraal-Afrika in bewegend beeld vast. Vooral uit de jaren 50 en 60 zijn enkele unieke stukken bewaard in hun filmcollectie.
Samen met KADOC-KU Leuven, dat de collectie bewaart, en CINEMATEK, dat instond voor registratie en restauratie, zorgt meemoo voor een duurzame bewaring van dit audiovisuele erfgoed.
De filmcollectie
De Witte Paters waren actief in verschillende Afrikaanse missiegebieden, en voor België in het bijzonder in Congo, Rwanda en Burundi. Over hun dagelijkse activiteiten, maar ook over de lokale bevolking maakten ze speelfilms en documentaires. De beelden geven een inzicht in de missie- en de koloniale geschiedenis. Alles samen omvat de collectie meer dan 750 filmobjecten, die onder 83 titels vallen.
In beeld: still uit één van de films uit de collectie
Die titels bestaan uit verschillende (werk)kopieën en meerdere versies, zoals kortere montages en verschillende taalversies, beeld- en geluidsbobijnen.
Dringende restauratie
Onder meer de aantasting met het azijnsyndroom maakte een restauratie- en conservatiebehandeling noodzakelijk. Onder leiding van het hoofd Restauratie bij CINEMATEK werden alle films voorzien van nieuwe kernen en nieuwe filmblikken. Begin- en eindstroken van de films werden vervangen. Met het oog op een goede conservatie werden oude lassen hersteld en lijmresten verwijderd. Ook eerder herstelde perforaties worden opnieuw gerestaureerd.
Delicate digitalisering
Samen met KADOC en CINEMATEK gingen we via een aanbestedingsprocedure op zoek naar een digitaliseringspartner voor dit project. Na een uitgebreid onderzoek kozen we R3store Studios. Deze Britse firma heeft ervaring met delicate en door het azijnsyndroom aangetaste films. In oktober 2019 vertrokken de filmobjecten naar Londen waar ze tot juni 2020 bleven. Na digitalisering stroomden de bestanden binnen in het meemoo-archiefsysteem voor duurzame bewaring.
Gebruik
Aangezien er nog geen 70 jaar verstreken zijn sinds het overlijden van de makers van de films bevindt het audiovisueel materiaal zich nog niet in het publiek domein. De metadata, toegekend door experten binnen KADOC, kunnen we echter wel al vrij beschikbaar maken. Die vind je sinds 2022 bij onze collega’s van KADOC en op ons ontsluitingsplatform Het Archief.
Tip! Je kan de metadata consulteren op hetarchief.be door te zoeken naar “Witte paters + kadoc”. Dit levert 128 zoekresultaten op. Wil je het materiaal zelf ter plekke raadplegen, dan kan je via Het Archief een aanvraag doen bij KADOC. Zij nemen dan contact met je op.
Educatief is deze collectie goud waard. Leerkrachten kunnen dit materiaal nu raadplegen op Het Archief voor Onderwijs, inclusief de nodige contextualisering, De experten van KADOC sloegen hiervoor de handen in elkaar met onze onderwijscollega Jelle. Samen maakten ze werk van een collectie die onmiddellijk inzetbaar is in de klas. Voor onze contentpartners is het audiovisueel materiaal van de Witte Paters beschikbaar op Catalogus Pro.
Bovendien dient de filmcollectie als inspiratie voor een tentoonstelling door KADOC samen met drie artists in residence: Michèle Magema, Daddy Tshikaya en Yves Sambu gingen in het voorjaar van 2022 de dialoog aan met de films. Je kan ANGLES - voor het verkennen van nieuwe invalshoeken en zienswijzen - bezichtigen van 17 juni tot 16 augustus 2022.