Conferentie 2+3D Photography in het Rijksmuseum

  • Verslag

Van 8 tot 10 mei 2019 vond in het Rijksmuseum in Amsterdam de derde editie plaats van de conferentie 2+3D Photography - Practice and Prophecies. Ze werd bijgewoond door 325 afgevaardigden uit 31 landen. Ook meemoo-collega’s Rony Vissers, Timothy Naessens en Bart De Sitter waren aanwezig. Hier vind je een beknopt verslag over enkel interessante presentaties.

Het centrale thema van de conferentie was het gebruik van fotografie voor het behoud, de reconstructie en het delen van cultureel erfgoed met behulp van toepassingen zoals virtual reality en 3D-reconstructie. Er was ook aandacht voor fotografische technieken en de toepassing van kleurbeheer in 2D- en 3D-fotografie. Opnieuw werd duidelijk dat de technische ontwikkelingen in de erfgoedfotografie in een razendsnel tempo verlopen.

3D-digitalisering

Erik Lernestål, fotograaf voor de National Historical Museums in Zweden, vertelde in zijn presentatie ‘When the community gives back’ over de 3D-digitalisering met behulp van fotogrammetrie van The Hallwyl Museum (Hallwylska museet), en vooral over de opmerkelijke dingen die er gebeuren wanneer je de digitaliseringsresultaten vrijgeeft voor hergebruik, zoals in een publicatie op Sketchfab. Hij toonde eens te meer aan dat gedigitaliseerd erfgoed pas echt tot leven komt wanneer geïnteresseerden er voor diverse doeleinden mee aan de slag gaan. Naomi Dines, kunstenares en docente aan University of the Arts, Central Saint Martins in Groot-Brittannië vertelde in haar presentatie ‘Cumulative lessons in more accessible photogrammetry’ hoe ze zonder grote technische voorkennis en met behulp van allerlei goedkope middelen aan de slag ging met fotogrammetrie, hoe ze daarmee behoorlijk kwalitatieve resultaten wist te realiseren, en vooral ook hoe ze op haar beurt de opgedane kennis en ervaring weer overdraagt aan haar studenten. Beide presentaties kan je hier bekijken.

Een andere interessante presentatie met betrekking tot 3D-digitalisering was ‘The Smithsonian Open-Source 3D Pipeline – from Preservation and Processing to Authoring and Delivery’ door Vince Rossi en Jonathan Blundell, beide medewerker bij The Smithsonian Institution in de Verenigde Staten, en Ralph Wiedemeier, 3D-softwarearchitect bij het Zwitserse bedrijf Frame Factory Gmbh. The Smithsonian Institution ontwikkelt niet alleen een reeks van tools om 3D-assets uit de museumcollectie te maken, te beheren en toegankelijk te maken, maar geeft ook de code van die tools vrij als open source zodat ook andere instellingen met de tools aan de slag kunnen. Hun presentatie kan je hier bekijken. Er vond ook een gelijknamige workshop plaats waarop het gebruik van de tools live werd gedemonstreerd.

2D-reproductiefotografie

Op de conferentie was er ook veel aandacht voor meer ‘klassieke’ 2D-reproductiefotografie en de standaarden als Metamorfoze, FADGI en ISO 19264-1. Een eerste boeiende presentatie daarover was ‘Shifting Standards’ van Andrew Bruce, digitaliseringsmedewerker van het Postal Museum uit Groot-Brittannië en voorzitter van de AHFAP Imaging Standards Working Group SIG.

Zijn presentatie handelde over de implementatie van de standaarden Metamorfoze, FADGI en ISO 19264-1. Hij toonde hoe het mogelijk is om zelfs met behulp van een vijftien jaar oud fototoestel die standaarden te volgen met behulp van gratis software. De belangrijkste vereiste blijkt een minimumniveau van (technische) kennis. Bekijk hier zijn presentatie.

Inkijk in het Rijksmuseum

Net zoals op de vorige edities van de conferentie gaven ook medewerkers van het Rijksmuseum zelf een inkijk in hun praktijk, onderzoek en uitdagingen. Susan Smelt en Carola Van Wijk vertelden in de presentatie ‘High-Resolution Imaging in the Rijksmuseum: Pushing the Limits’ over hun plannen om het topstuk De Nachtwacht van Rembrandt opnieuw te digitaliseren in een ultrahoge resolutie.

Ze willen dit doen met behulp van ongeveer 11.000 foto’s in hoge resolutie die nadien als in een mozaïek worden gestitched tot één gigantische reproductie met een ultrahoge resolutie. Ze vertelden in hun presentatie vooral over hun onderzoek ter voorbereiding daarvan. Hun presentatie kan je hier vinden.

Hun collega Henni van Beek vertelde in de workshop ‘Beyond the Guidelines of Metamorfoze and Fadgi’ welke nieuwe uitdagingen dergelijke nieuwe vorm van digitalisering kent met betrekking tot het bepalen en respecteren van kwaliteitseisen. De Metamorfoze- en FADGI-richtlijnen volstaan bij dergelijke digitalisering niet meer in hun huidige vorm.

Robert Erdmann aan het woord

Net als op de vorige edities kwam de meest spectaculaire presentatie van Rijksmuseum-medewerker Robert Erdmann. Onder de titel ‘The Big Picture: Data Fusion and Machine Learning for Large Cultural Heritage Collections’ sprak hij over belangrijke nieuwe tendensen voor de toekomst.

  • Een eerste belangrijke tendens zijn volgens hem technieken zoals stitching en focus stacking, waarbij door het samenvoegen van fotografische opnamen respectievelijk een hogere resolutie en een grote scherptediepte wordt bereikt.

  • Een tweede belangrijke tendens is het gebruik van deep neural networks en machine learning die het mogelijk maken om individuele foto’s exact en naadloos aan elkaar of op elkaar te monteren, en er allerlei berekeningen op los te laten. Hierdoor is het mogelijk om beelden op te delen in semantische componenten.

  • Een derde belangrijke tendens is het gebruik van nieuwe viewers, zoals zijn eigen "curtain viewer" die het mogelijk maken om kunstwerken op nieuwe manieren te bekijken in functie van bijvoorbeeld conservering of onderzoek. Zijn presentatie kan je eveneens hier bekijken.

In de workshop ‘Online and Offline Strategies for Stitching, Registration and Enhanced Viewing of Cultural Heritage Image’ ging hij nadien nog dieper in op deze tendensen.

We halen de pagina op, even geduld...