Publiekdomeintool: kan jouw collectie gedeeld worden?
Eén van de kerntaken van meemoo is content toegankelijk (helpen) maken. Zeker collecties die tot het publiek domein behoren, kunnen maximaal digitaal ontsloten worden. Maar hoe weet je welke onderdelen van je collectie tot het publiek domein behoren? Met de Publiekdomeintool krijg je als collectiebeheerder een duwtje in de rug om de auteursrechtelijke status van je collectiestukken te bepalen.
Waarom is het belangrijk om een rechtenstatus te bepalen?
.jpg)
Auteursrechtelijke bescherming duurt niet eeuwig. Binnen de Europese Unie komt creatief werk 70 jaar na de dood van de langstlevende maker in het publiek domein. Het betekent dat vanaf dan geen toestemming meer nodig is van makers, hun vertegenwoordigers of erfgenamen om het werk te hergebruiken. Of iets wel of niet (meer) auteursrechtelijk beschermd is, is dus van groot belang voor iedereen die op een correcte manier aan de slag wil met collecties.
Uitdaging
Om maximaal open te stellen wat tot het publiek domein behoort en de auteursrechtelijke bescherming van de andere collectiestukken te respecteren, is het noodzakelijk om de rechtenstatus van je collectiestukken te kennen. De rechtenstatus van collectiestukken vastleggen is een erg tijdsintensieve klus, zeker wanneer je het stuk voor stuk moet aanpakken. Daarom willen we jou ondersteunen met kennis en de juiste tools.
Vaak is er al heel wat informatie bekend die kan helpen om het bepalen van de rechtenstatus deels te automatiseren. Denk bijvoorbeeld aan de creatiedatum of het overlijdensjaar van de maker. Door op een slimme manier gegevens uit je beheersysteem te combineren met gegevens in Wikidata, neemt deze tool je een stuk van het manuele werk uit handen. Zo krijg je sneller zicht op de auteursrechtelijke status van (minstens een deel van) je collectie.
Aanpak
In 2020 begonnen we met de ontwikkeling van de Publiekdomeintool. In november zijn we aan het testen geslagen samen met eerste gebruikers. Op basis van hun bevindingen verfijnen we de tool nog even verder. Begin februari lanceerden we een betaversie van de tool die beschikbaar is voor iedereen.
Hoe werkt het?
De tool is primair bedoeld voor collectiebeheerders van o.a. professionele musea, archieven en erfgoedcellen.
Je vertrekpunt is steeds een CSV-export van een deel van je collectie. Van deze data wil je de auteursrechtelijke status bepalen. TIP: Hoe meer juiste informatie er al in je beheersysteem zit, hoe kwalitatiever de resultaten zijn die de tool je bezorgt.
De Publiekdomeintool matcht de input over vervaardigers van jouw collectiestukken in je CSV-bestand met items in Wikidata.
Daarna ontvang je een verrijkte CSV in je mailbox.
Voorgestelde matches kan je goed- of afkeuren en de bijgewerkte CSV laad je vervolgens opnieuw op.
Aan de hand van de creatiedatum van het werk en het eventuele overlijdensjaar van de gematchte vervaardigers bepaalt de tool of een collectiestuk al dan niet met zekerheid tot het publiek domein behoort of net auteursrechtelijk beschermd is.
Tijdens dit proces zal de tool ook eventuele aanvullende informatie uit jouw CSV-bestand toevoegen aan Wikidata, om zo de kwaliteit van toekomstige vergelijkingen te verbeteren. Win-win, want jouw werk wordt wat eenvoudiger, en ook het werk van anderen! Samengevat zijn er heel wat voordelen wanneer je de Publiekdomeintool gebruikt: de tool wordt beter, de data in Wikidata worden rijker, je verbindt je data op Wikidata met die van anderen en je krijgt ook CSV’s terug met verrijkte metadata die je op jouw beurt ook aan jouw beheersysteem kan toevoegen.
Een kanttekening is natuurlijk dat er naast auteursrechten ook nog andere rechten kunnen meespelen, zoals portretrecht. Daarmee dien je uiteraard nog steeds rekening te houden.
Uitgebreider lezen over hoe de Publiekdomeintool werkt? Bezoek de website >>
Onze rol
We ontwikkelden deze tool in 2020 in opdracht van het Departement Cultuur, Jeugd en Media, in het kader van de strategische visienota Een Vlaams cultuurbeleid in het digitale tijdperk. Corecrew stond in voor de technische ontwikkeling en CopyClear hielp ons om op Wikidata de gegevens over de auteursrechtelijke status van vervaardigers uit Vlaamse collecties te verbeteren aan de hand van bots.
- T • +32 9 298 05 01
- M • bart.magnus@meemoo.be