Wiki Women Design
Het aantal vrouwelijke ontwerpers dat je vindt in musea, archieven, tentoonstellingen en op bv. Wikipedia, staat niet in verhouding tot hun werkelijke bijdrage aan de ontworpen omgeving. Het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) wil de vrouwen die hun stempel hebben gedrukt op het ontwerperfgoed in België uit de schaduw van de geschiedenis halen. Daarom starten ze samen met een aantal partners, waaronder meemoo, Wiki Women Design. Deze vrouwen documenteren op Wikimedia-platformen is de eerste stap naar een inclusievere registratie, collectievorming en beeldvorming.
Uitdaging
Doordat archiefvormers veelal mannen zijn, en onderzoek vaak van archieven start, bleven vrouwelijke ontwerpers in veel historisch onderzoek grotendeels onzichtbaar. Tot vandaag bestaan nauwelijks studies over vrouwelijke ontwerpers in België, hoewel ze wel (hebben) bestaan en een invloed hebben (gehad) op het ontwerperfgoed. Door belangrijke vrouwelijke ontwerpers aan de hand van de beschikbare bronnen te documenteren op de Wikimedia-platformen, wil het Vlaams Architectuurinstituut:
een noodzakelijke aanvulling aanbrengen op de ontstane canon,
zorgen voor een meer inclusieve collectievorming- en registratie,
onderzoek vanuit nieuwe referentiekaders stimuleren.
Vooral voor cultureel erfgoed dat tot nog toe onder de radar bleef, is Wikimedia een natuurlijke bondgenoot. De Wikimedia community heeft in kader van hun 2030 Strategy als doelstelling gesteld om de genderbalans op het platform te verbeteren. Aanwezigheid op de populaire online encyclopedie Wikipedia creëert een goede vindbaarheid en zichtbaarheid. Zo worden data uit Wikidata gebruikt door allerlei applicaties (zoals de Publiekdomeintool) en worden ze ook verder verrijkt door de Wikimedia-gemeenschap.
"Tijdens onze studies hadden we nauwelijks vrouwelijke rolmodellen op Charlotte Perriand, Marie-José Van Hee en Claire Bataille na. Als je met een simpele zoekopdracht op Google meer vrouwelijke namen te zien krijgt, is dat een heel belangrijke stap vooruit."
- projectambassadrices Stefanie Everaert & Caroline Lateur
Onze rol
Wij ondersteunen dit project vanuit onze expertise rond het breed zichtbaar maken van digitaal cultureel erfgoed en rond het ontsluiten van cultureel erfgoed op de Wikimedia-platformen. We ondersteunen de organisatie van een aantal Wikipedia-schrijfsessies en nemen deel aan de expertengroep die het project begeleidt. Daarnaast dragen we ook een lezing bij aan een internationaal symposium.
Aanpak
Selectie van vrouwelijke ontwerpers
Een klasfoto met onder andere Martha van Coppenolle in het Technisch Instituut van Sint-Maria in Antwerpen, ca. 1930. Collectie Stad Antwerpen, Letterenhuis
Samen met een groep van binnen- en buitenlandse experten uit universiteiten, musea en archieven wordt een lijst opgesteld van vrouwelijke ontwerpers die nog niet zijn opgenomen in Wikipedia of andere databanken. Een belangrijk vertrekpunt daarbij is het corpus documentatie dat ook als basis dient voor aan ander project van VAi, nl. het ontwikkelen van een waarderingskader voor naoorlogs design. Dit corpus documentatie bestaat uit een aantal documentatiereeksen van het Design Museum, aangevuld met bronnen uit het Archief van Interieur Kortrijk en het Brusselse Design Centre. De werkwijze en selectie zal afgetoetst worden met internationale experten die ervaring hebben in gelijkaardige Wikipedia-projecten.
Datapublicatie op Wikidata
De beschikbare data worden in het kader van Wiki’s Women Design ook publiek toegankelijk gemaakt via Wikidata en zullen de basis vormen voor het schrijven van Wikipedia-artikels over vrouwelijke actoren die actief waren in dit veld.
Educatief en participatief traject met begeleide schrijfsessies
Data publiceren op Wikidata is een belangrijke stap in het documenteren van tot nog toe onderbelichte ontwerpers. Om die data te laten leven, moeten ze ook gebruikt worden in Wikipedia-artikels. Daarom zullen er schrijfsessies georganiseerd worden in Vlaanderen (en Brussel), waarop we verschillende doelgroepen laten participeren in het schrijven van hun eigen geschiedenis. Ze krijgen hiervoor een toolbox met een aantal praktische richtlijnen over het schrijven op Wikipedia. Zo kunnen ze zelf de beeldvorming van hun werkveld en discipline bijstellen.