Hermes: hergebruik van media stimuleren

Hermes staat voor het hergebruik van media stimuleren. Dit project vormt de koepel voor drie sporen waarmee we tegen eind 2026 een boost willen geven aan de ontsluiting en het hergebruik van (media)content uit het (recente) verleden. We zetten onze schouders onder een rechtenproject, een metadataproject en een proeftuin voor de uitwisseling van archiefmateriaal en betrekken hierbij partners uit cultuur, media, overheid en de brede creatieve sector.

Uitdaging

Series, films, video’s, vlogs of podcasts: de productie van audiovisueel materiaal kent met de opmars van digitalisering en de betaalbare beschikbaarheid van mobiele toestellen een ongeziene groei. Maar wat met materiaal uit het iets verdere verleden? Er bestaan heel wat barrières die ervoor zorgen dat deze content te vaak verborgen blijft in de archieven. Denk aan ingewikkelde of ontbrekende rechteninformatie, een versnipperd zoeklandschap of een tekort aan kwalitatieve beschrijvingen.

De afgelopen jaren verzette meemoo in samenwerking met zijn partners heel wat digitaliseringswerk, waardoor er nu een grote hoeveelheid digitaal materiaal voorhanden is. Met het Hermes-project willen we grote stappen vooruit zetten om dit materiaal ook breder beschikbaar en herbruikbaar maken.

Recording instantaneous discs at the Finnish Broadcasting Company in 1940s, 1940, Archives of the Finnish Broadcasting Company Yle, Publiek domein. Via Wikimedia Commons.

Onze rol

In samenwerking met partners uit cultuur, media, overheid en de brede creatieve sector willen we (media)content vlotter herbruikbaar maken, voor het brede publiek, onderzoekers, en de professionele creatieve sector.

Meemoo is indiener van het project. Naast een coördinerende rol zullen we tot eind 2026 oplossingen uitdenken en ontwikkelen, analyses uitvoeren, experimenteren en meer. Hierbij steunen we op onze ervaring en bevindingen uit voorgaande trajecten. Lees meer over het FAME-project, het GIVE-metadataproject en verschillende rechtenprojecten.

Aanpak

Binnen Hermes richten we ons op drie sporen:

Spoor 1: rechten en publieke beschikbaarheid

Om een archiefstuk te kunnen ontsluiten, is het een noodzaak om de auteursrechtelijke status ervan duidelijk bij te houden. Daarom trachten we in het eerste spoor rechteninformatie transparanter te maken. Dat doen we door onder meer de bestaande rechtenmetadata te analyseren. Samen met een werkgroep van medewerkers uit de media- en cultuursector willen we tot een gedragen metadatamodel, gebaseerd op internationale standaarden, komen dat gedeeld kan worden over sectoren heen. Met de nodige visuele ondersteuning en standaardteksten maken we auteursrechten een stuk toegankelijker.

Anderzijds zullen we ook een set aan audiovisueel materiaal online ontsluiten. Onze aanpak? We willen beroep doen op de kennis van onze contentpartners om eenvoudig ontsluitbare collecties te identificeren. Dat is: rechtenvrij materiaal of materiaal met een eenvoudige rechtenstatus. Indien nodig zullen we de nodige afspraken maken om rechten te klaren. Om deze rechteninformatie ook correct te kunnen weergeven, zullen we de nodige aanpassingen maken aan ons ontsluitingsplatform hetarchief.be. Met een handige rechtenfilter helpen we eindgebruikers verder op weg.

Spoor 2: een laagdrempelig content-transferplatform

Er bestaat momenteel geen overkoepelend platform waarop instellingen hun audiovisueel archiefmateriaal vlot kunnen uitwisselen met elkaar én met het professionele veld. Denk aan journalisten, documentairemakers of uitgeverijen. Stap één? We gaan in gesprek met de betrokken doelgroepen en brengen hun noden, maar ook de mogelijkheden van het content-transferplatform verder in kaart.

Hierna ontwikkelen we de nodige functionaliteiten op ons bestaande platform hetarchief.be, en zetten we een proeftuin op: een groep contentpartners en professionele actoren testen een eerste uitwisselconcept uit. Samen identificeren we de volgende stappen voor het platform.

Spoor 3: een flexibel raamwerk voor AI-diensten

Voor de uitbouw van spoor 3 bouwen we verder op de ervaringen en processen uit het GIVE-metadataproject en Shared AI. In dit verrijkingsprojecten creëer(d)en we met de hulp van artificiële intelligentie extra beschrijvingen bij duizenden uren aan beeld en geluid. Zo zetten we een eerste stap naar een betere doorzoekbaarheid van het archiefmateriaal dat we bewaren voor onze partners.

En dat werk zetten we verder in Hermes:

  • AI-gegenereerde metadata zijn kwaliteitsvol, maar vollédig foutloos zijn ze nooit. Daarom willen we gebruikers in staat stellen om deze metadata aan te passen.

  • Er worden steeds nieuwe AI-modellen en -technieken ontwikkeld, die ook nieuwe mogelijkheden bieden voor de verrijking van het materiaal van onze partners. Om deze technieken in de toekomst op een eenvoudige manier te kunnen toevoegen, zullen we onze huidige AI-infrastructuur herinrichten. En dit technische raamwerk wordt ook meteen uitgetest, met vier AI-toepassingen: we breiden de intern ontwikkelde software voor gezichtsherkenning uit naar fotomateriaal, gaan aan de slag met stemherkenning en audioclassificatie, en onderzoeken hoe we samenvattingen kunnen genereren.

Debbie Esmans

Manager Beleid, Partnerwerking en Dienstenaanbod

Heb je een vraag over spoor 1 of spoor 2?

Contacteer Debbie
Matthias Priem

Manager Archivering

Heb je een vraag over spoor 3?

Contacteer Matthias
We halen de pagina op, even geduld...