Vlaamse Kunstcollectie en meemoo bundelen krachten rond digitale trajecten in Vlaamse musea
19 dec 2023Vanaf januari 2024 integreert de werking rond digitalisering van de Vlaamse Kunstcollectie (VKC) in meemoo. De Vlaamse Kunstcollectie is een samenwerkingsverband van beeldendekunstenmusea dat zich toelegt op het beeld- en databeleid in Vlaamse musea. Na onze intense samenwerking van de afgelopen jaren, zullen we vanaf 2024 formeel de krachten bundelen.
De Vlaamse Kunstcollectie startte als samenwerkingsverband van schonekunstenmusea met een belangrijke focus op het internationale. In de voorbije periode legde de VKC zich vooral toe op het verrijken en hergebruiken van museale data binnen de Vlaamse musea. De organisatie pionierde met een ecosysteem dat digitale content van verschillende musea ter beschikking stelt voor hergebruik, zowel intern als extern.
Een verhaal van samenwerking
In het verleden werkten we al vaker samen met de VKC. We deden herhaaldelijk beroep op elkaars expertise, en vonden elkaar in projecten of trajecten die door musea of de Vlaamse overheid opgezet werden. Zowel in de VKC als in meemoo vonden musea een partner voor de ondersteuning bij hun digitale processen. Denk bijvoorbeeld aan het normaliseren en standaardiseren van hun collectiedata, het beschikbaar maken van hun digitale collecties voor hergebruik en de automatisering van tal van andere museale processen.
Ook voor het traject rond de Vlaamse Erfgoeddatabanken, waarbij een nieuw collectiebeheersysteem de huidige databanken Erfgoedplus en Erfgoedinzicht zal vervangen, steken we al sinds de start de koppen samen. Daarnaast zijn we beiden ook trekkers van initiatieven als de IIIF-collegagroep en de Gebruikersgroep cultureel erfgoed en auteursrecht.
Het is duidelijk dat er al een sterke gedeelde visie bestond tussen onze organisaties. De Vlaamse Regering wil dan ook de digitale werking van VKC vanaf 2024 opnemen binnen meemoo.
Minister Jambon zei hierover het volgende tijdens het toonmoment van het GIVE-project op 30 november:
"In het kader van de eerste fase van het programma Digitale Transformatie heb ik tevens besloten om de werking van de Vlaamse Kunstcollectie aan de werking van meemoo toe te voegen, en ermee te integreren. Zo wil ik maximaal inzetten op schaalvoordelen en efficiëntiewinsten, en evolueren tot een meer coherent aanbod van digitale diensten".
Wat dit betekent voor de toekomst
In 2026 gaat een nieuwe beheersovereenkomst van start voor meemoo. In de aanloop daarnaartoe nemen we de tijd om nieuwe plannen te maken voor onze digitale dienstverlening op het vlak van museale praktijk en museale noden.
Tot dan: continuïteit
In afwachting van de uiteindelijke integratie worden de lopende VKC-engagementen naar musea toe voortgezet. De aandacht voor datastandaardisering en -normalisering wordt gecontinueerd, en het VKC-ecosysteem wordt verder onderhouden voor de deelnemende musea. In de toekomst zal je kunnen blijven grasduinen in de gezamenlijke collecties van de schonekunstenmusea. Ook de focus op IIIF wordt gecontinueerd. Daarnaast vindt de organisatie van de Summer Course for the Study of the Arts in Flanders een tijdelijke thuis bij meemoo.
Sinds april 2023 vind je ons alvast op hetzelfde adres, zo maken we samen een vlotte overgang naar een nieuw verhaal. We kijken ernaar uit om er samen in te vliegen!
Over de Vlaamse Kunstcollectie
Eind 2001 kozen het KMSKA, het MSK Gent en het Groeningemuseum (Musea Brugge) voor een verregaande samenwerking binnen de VKC. Door de krachten te bundelen wilden de drie partnermusea een tegenhanger vormen voor het Nederlandse RKD. Voor het vergroten van de internationale uitstraling van de Vlaamse collecties kregen ze de steun van de Vlaamse overheid. Later werden Mu.ZEE en M Leuven lid van de organisatie.
Het onderlinge overleg tussen de musea stimuleerde niet enkel gezamenlijke initiatieven en vlot bruikleenverkeer, maar ook de goede samenwerking tussen musea. VKC maakte tegelijk de brug naar het beleid, via onderzoek, memoranda, gezamenlijke lobbying en internationale promotie.
In het kader van die internationale promotie verlegde de VKC gaandeweg de focus naar de digitale ontsluiting van collecties. Dat gebeurde aanvankelijk via een gezamenlijke collectiepresentatie en thematische websites over de Vlaamse primitieven, Bruegel, barok, Ensor, Minne en abstract modernisme. Later werd een gedeelde technische infrastructuur - het VKC-ecosysteem - opgezet voor de musea. Dit bleek een blauwdruk voor toekomstige infrastructuren, zinvol voor alle musea en andere collectiehouders. Het sluitstuk van die werking is niet alleen een collectieluik waar de collecties van de VKC-partnermusea worden samengebracht op één platform, maar zijn verschillende digitale tools die tal van museumprocessen faciliteren.