Belgische jeneverstokerijen als linked open data op Wikimedia-platformen
België kent een rijke jenevergeschiedenis: al meer dan 500 jaar vloeit de gedestilleerde drank door onze streken. Heel wat stokerijen die hun stempel hebben gedrukt op het Belgische jenevererfgoed, zijn inmiddels helaas verdwenen. Gelukkig beschikt het Jenevermuseum Hasselt over een hoop kennis, maar deze unieke informatie blijft jammer genoeg verborgen voor het grote publiek. Om het jenevererfgoed zo toegankelijk mogelijk te maken en de Belgische jeneverstokerijen online meer zichtbaarheid te geven, helpen we het Jenevermuseum om hun data als linked open data (LOD) te publiceren op Wikimedia-platformen.
Uitdaging
Het Jenevermuseum beschikt als kenniscentrum over jenever en gedistilleerde dranken over heel wat expertise rond verdwenen stokerijen. Die kennis is echter gefragmenteerd beheerd en bewaard, en is bovendien niet vindbaar, doorzoekbaar en toegankelijk voor het grote publiek.
Met behulp van Wikimedia-platformen wil het Jenevermuseum dit industrieel en agrarisch erfgoed zo toegankelijk mogelijk maken, en met zoveel mogelijk andere collecties en bronnenmateriaal verbinden. Om de informatie uniform en gestructureerd te kunnen registreren, wordt een dataprofiel ontwikkeld. De metadata over 250 Belgische stokerijen worden ook als linked open data gepubliceerd op Wikidata. Daarnaast wordt een selectie (verdwenen) stokerijen ontsloten via Wikipedia.
Onze rol
Als partner in dit project nemen we een ondersteunende en adviserende rol op. We zetelen in de adviesraad en staan Jenevermuseum bij met raad en daad. Dit doen we o.a. bij:
het publiceren van data op de Wikimedia-platformen;
het opstellen van het dataprofiel;
de inhoudelijke voorbereiding van de Wikipedia-schrijfsessies.
Daarnaast staan we paraat om loketvragen te beantwoorden in het kader van dit project. Hier lees je meer over deze dienstverlening rond advies.
In beeld: Postkaart van Distillerie de Luxembourg in Bastogne, ca. 1906-1930, collectie Jenevermuseum, publiek domein.
Aanpak
Dit project wordt opgevat in 3 fases.
Fase 1: selectie en uittekenen van werkprocessen (1 september 2021 - 31 augustus 2022)
Eerst en vooral werd in deze fase het werkproces uitgetekend. Vervolgens werden 250 stokerijen geselecteerd om te ontsluiten op Wikipedia. Daarnaast ging de ontwikkeling van het dataprofiel van start, om de informatie over de stokerijen uniform en gestructureerd te kunnen registreren op Wikidata.
Fase 2: uniforme registratie en publicatie op Wikidata (1 september 2022 - 31 augustus 2023)
Tijdens deze fase werd de laatste hand gelegd aan het dataprofiel. Daarnaast werden alle metadata over de 250 geselecteerde stokerijen gepubliceerd op Wikidata, en kregen heel wat rechtenvrije beelden uit de collectie van Jenevermuseum een plekje op Wikimedia Commons. Deze metadata en beelden zullen als bronmateriaal dienen voor de Wikipedia-schrijfsessies in fase 3. Als startpunt voor deze schrijfsessies werd op Wikipedia alvast een projectpagina opgezet met onder meer handleidingen, een bibliografische lijst en een overzicht van de stokerijen.
Fase 3: Wikipedia-schrijfsessies en het bouwen van een community (1 september 2023 - 31 augustus 2024)
Tijdens deze fase worden de verhalen van de stokerijen in Wikipedia-artikels gegoten, op basis van de informatie op Wikidata en Wikimedia Commons. Om de schrijfsessies op diverse locaties te kunnen organiseren en lokale vrijwilligers warm te maken, wordt er samengewerkt met verschillende erfgoedcellen. Daarnaast schrijven de studenten journalistiek van Hogeschool PXL Hasselt ook mee tijdens een van de sessies. In totaal worden een 10-tal schrijfsessies of distill-a-thons georganiseerd in het Jenevermuseum en op strategische locaties in België, samen met de Wikipedia-gemeenschap en met behulp van heel wat enthousiaste vrijwilligers. Deelnemen? Klik voor een overzicht van de schrijfsessies.
Het project heeft de ambitie om met de schrijfsessies een (online) Wikimedia-community van vrijwilligers op te bouwen, die samen een netwerk rond jenevererfgoed creëren. Na afloop wordt de participatieve methodiek ook verduurzaamd in de werking van Musea Hasselt.
In beeld: Affiche distill-a-thons in het Jenevermuseum, licentie: CC0.
Partners
