Van MXF/JPEG2000 naar MKV/FFV1: waarom wij een nieuw bestandsformaat kiezen

Voor duurzame bewaring van bestanden is de keuze van het bestandsformaat van cruciaal belang, omdat hier vastgelegd wordt op welke manier bits en bytes geordend moeten worden. Mediaspelers en montagetools 'kennen' dit formaat en ondersteunen het, wat betekent dat ze weten hoe ze het materiaal kunnen afspelen. De keuze van het bestandsformaat is dus nauw verbonden met de afspeelbaarheid (leesbaarheid) en bewerkbaarheid van het bestand.

Een digitaal duurzaam bestandsformaat is onder meer een bestandsformaat:

• dat de oorspronkelijke eigenschappen van de content bewaart;

• dat helder en ondubbelzinnig gespecificeerd is (waarbij de kans op verschillende interpretaties beperkt is);

• waarvoor je vrij software kan ontwikkelen (er zitten geen patenten of licenties op, waardoor je ten allen tijde toegang hebt tot de tools om content te migreren);

• waarvoor de specificatie gepubliceerd is en beheerd wordt door een openstandaardenorganisatie.

In 2013 kozen we er samen met onze contentpartners voor om JPEG2000 in MXF te gebruiken. Dat bestandsformaat was op dat moment de beste keuze, hoewel het geen ideale oplossing was. De oorspronkelijke eigenschappen werden wel bewaard, maar MXF

• laat heel veel verschillende varianten toe wat tot veel complexiteit kon leiden;

• was niet gepubliceerd onder een open licentie;

• wordt beheerd door een gesloten industrieel consortium.

Op dat moment was FFV1 in MKV weliswaar al in ontwikkeling maar nog niet matuur en dus niet geschikt als formaat voor de archiefmasters. Vandaag zijn zowel MKV als FFV1 goed onderweg om standaard te worden en worden deze al in verschillende archieven gebruikt, zoals in de Indiana University, New York Public Library en BFI National Archive (British Film Institute). Bovendien:

• gaat het om een open formaat;

• is FFV1 net zoals JPEG2000 lossless. De oorspronkelijke eigenschappen van de content worden dus bewaard;

• is de implementatie eenvoudiger;

• vertrekt het uit de preservatienoden en kan FFV1 voor elk beeldje waaruit de video bestaat, een aparte checksum bevatten, wat toelaat om een eventueel preservatieprobleem preciezer te lokaliseren;

• kan MKV/FFV1 de eigenschappen van eender welk bronmateriaal correct capteren. Bij MXF/JPEG2000 is dit minder vanzelfsprekend;

• zijn er meer en meer afspeel- en bewerkingstools die met MKV/FFV1 kunnen werken en die heel vaak als open source beschikbaar zijn.

Volgens ons draagt MKV/FFV1 dus het potentieel in zich om op korte termijn een duurzamer videobestandsformaat te worden dan MXF/JPEG2000. Bovendien gebruiken we FFV1 al voor de duurzame bewaring van een deel van de bestanden die afkomstig zijn van DV-, DVCAM- en DVCPRO-videocassettes. Uit tests leerden we dat we met dit bestandsformaat zonder verlies van informatie kunnen omzetten. Daarom hebben we de intentie om de bestanden die momenteel in JPEG2000 in MXF zijn opgeslagen, om te zetten naar FFV1 in MKV. Het gaat met name om de videobestanden afkomstig van gedigitaliseerde videodragers uit de cultureelerfgoedsector. Voor de mediasector laten we de archiefmasters (doorgaans IMX D10 in MXF) ongemoeid.

Deze omzetting zal een werk zijn van lange adem. Alle archiefmasters (ettelijke PB aan data) zullen hiervoor gelezen en opnieuw weggeschreven moeten worden. Daarom combineren we dit met de migratie van LTO6 naar LTO8. Hoe we die migratie aanpakken met onze partners lees je hier.