Het digitale herbarium van Plantentuin Meise
Dé referentiecollecties voor flora uit België, Latijns-Amerika en Midden-Afrika worden in het herbarium van Plantentuin Meise bewaard. In totaal gaat het om ongeveer 4 miljoen collectiestukken die met de steun van de Vlaamse overheid gedigitaliseerd kunnen worden in twee projecten ‘Digitale Ontsluiting Erfgoedcollecties’ (afgekort als ‘DOE!’ en ‘DOE!2’).
Dankzij DOE! en DOE!2 worden de vele unieke collectiestukken makkelijk digitaal raadpleegbaar voor iedereen én worden ze veilig bewaard voor de toekomst. Voor dat laatste zorgt ook meemoo, terwijl Plantentuin Meise zelf instaat voor de digitalisering.
Plantentuin Meise verzamelt heel wat plantenkennis. Dankzij digitalisering kan die kennis gemakkelijker wereldwijd gedeeld worden. Helaas zijn digitale bestanden net als analoge specimens erg fragiel. De masterbestanden in hoge kwaliteit moeten dus duurzaam bewaard worden en in dit geval gebeurt dat bij meemoo. Plantentuin Meise draagt zorg voor zijn fysieke herbarium en doet een beroep op meemoo voor het digitale equivalent. We zijn hierbij niet aan ons proefstuk toe. In het kader van het Nieuws van de Groote Oorlog bewaren we een grote, homogene collectie scans in het meemoo-archiefsysteem.
Naast de veiligstelling van het herbarium, bevordert en versnelt het project ook de ontsluiting van de gegevens. Eens de beelden gedigitaliseerd zijn, maakt Plantentuin Meise zelf afgeleide kopieën van de masterbestanden, die dan eenvoudig digitaal gedeeld kunnen worden via het virtuele herbarium van Plantentuin Meise. Wetenschappers van over de hele wereld zakken regelmatig af naar Meise om de collectie te raadplegen. Dankzij de digitalisering is de collectie via het web vrij toegankelijk voor iedereen die interesse heeft in het herbarium en kunnen de kwetsbare collectiestukken van het herbarium veilig opgeborgen blijven.
Het digitaliseringsproject gaat met rasse schreden vooruit. Na een succesvolle eerste ronde telden we in 2017 zo’n 1,2 miljoen gedigitaliseerde collectiestukken van Plantentuin Meise in ons archiefsysteem - in aantal items de grootste collectie in het meemoo-archiefsysteem. In het voorjaar van 2019 startte een tweede project, DOE!2, waarbij opnieuw 1,5 miljoen herbariumspecimens gedigitaliseerd worden. Plantentuin Meise stelde Picturae aan als externe partner die instaat voor de digitalisering en samen kunnen ze tot 100.000 plantkundige specimens per maand naar een digitaal formaat omzetten.
Wat volgt, verloopt volautomatisch: eens een beeld omgezet is naar digitaal formaat, wordt het bestand geüpload door Plantentuin Meise naar de meemoo-datacenters en van daaruit verder verwerkt. Deze automatische digitale instroom laat ons toe efficiënt en op grote schaal bestanden op te nemen en te bewaren. Voor Plantentuin Meise verwerken we op dit moment dagelijks tot 5000 bestanden. Dankzij dit project worden de herbariumbeelden veilig opgeslagen, zodat ze consulteerbaar zijn én blijven voor huidige en toekomstige generaties. Het einde van het project is voorzien voor najaar 2020. Op dat moment zullen opnieuw meer dan een miljoen specimens aan het digitale herbarium toegevoegd zijn, goed voor een totale collectie van meer dan 3 miljoen objecten.
Meemoo werkt samen met door de overheid erkende organisaties binnen het cultuur-, media en overheidsveld, ook wel content partners genoemd. We kunnen onze contentpartners onderverdelen in een aantal kringen. Val je als niet-commerciële organisatie buiten de definitie van onze kringen, dan kan je ook beroep doen op onze archiveringsdiensten, weliswaar tegen betaling. De samenwerking met Plantentuin Meise is hier een mooi voorbeeld van.