Bedreigd audiovisueel materiaal uit de podiumkunsten gered

Podiumkunsten en VIAA slaan de handen in elkaar

Podiumkunsten zijn per definitie vluchtig. Enkele voorstellingen, het doek dat valt en een nieuwe productie wordt alweer in de steigers gezet. Hoewel een audiovisuele opname de authentieke ervaring van publiek en spelers niet kan vervangen, is het vaak het enige dat rest om de voorstelling te herbeleven, te bestuderen of nadien nog te verspreiden voor promotionele of educatieve doeleinden. Audiovisuele documentatie is ook belangrijk om de voorstelling in de toekomst terug te kunnen hernemen.

Vrijwel alle podiumkunstenorganisaties in Vlaanderen en Brussel beheren een audiovisueel archief met opnamen van eigen voorstellingen en repetities. Organisaties zoals bijvoorbeeld Opera Ballet van Vlaanderen, Rosas, Ultima Vez, tgSTAN en Theater Zuidpool hebben hun voorstellingen vastgelegd op audiovisuele dragers. De opnamen zijn momenteel weinig toegankelijk, ook intern. Bovendien zijn ze sterk bedreigd omdat ze onderhevig zijn aan fysiek verval en vaak ook worden bewaard op dragers die in onbruik zijn geraakt en waarvoor de afspeelapparatuur ontbreekt.

Het Vlaams Instituut voor Archivering (VIAA) biedt voortaan ook aan podiumkunstorganisaties de mogelijkheid om hun audiovisuele archieven te laten digitaliseren en duurzaam te archiveren en zo hun materiaal te redden.

Vierenzeventig podiumkunstenorganisaties gaven gehoor aan een oproep van de expertisecentra Het Firmament en PACKED vzw, en het steunpunt Kunstenpunt om hun bedreigd materiaal aan te melden, wat resulteerde in een inventaris met meer dan 30.000 audiovisuele dragers. Deze organisaties kunnen nu zelf beslissen om hun materiaal door VIAA te laten digitaliseren. Naast VIAA ondersteunen ook Het Firmament, Kunstenpunt en PACKED vzw de podiumorganisaties bij de voorbereiding van de digitalisering.

Eenmaal het materiaal is gedigitaliseerd en veilig bewaard bij VIAA, kunnen de organisaties met het digitale materiaal aan de slag in de eigen werking en wordt het ook beschikbaar voor o.m. het onderwijs of wetenschappelijk onderzoek.

Dansorganisatie Rosas laat al sinds vorig jaar materiaal digitaliseren door VIAA:

Dans is een levende kunst, die zich moeilijk laat vatten in notatie. Het audiovisuele archief is voor een dansgezelschap als Rosas dan ook cruciaal om komende generaties kennis te laten maken met het oeuvre van Anne Teresa De Keersmaeker. Een correcte en duurzame archivering van dit materiaal is voor ons een absolute prioriteit. De specifieke expertise van VIAA en hun hulp bij de digitalisering zijn voor Rosas van onschatbare waarde.

- Dansorganisatie Rosas

Theater Malpertuis laat vanaf de zomer zijn VHS cassettes digitaliseren door VIAA:

Theater Malpertuis bestaat volgend jaar 50 jaar. Naar aanleiding van die verjaardag laten we een documentaire maken met heel wat onuitgegeven beeldmateriaal uit ons archief. Door onze VHS-cassettes bij VIAA te laten digitaliseren, kunnen we het digitaal beeldmateriaal daarvoor gebruiken.

- Theater Malpertuis

Meer informatie over de diverse aantallen en organisaties is beschikbaar via de website TRACKS, Toolbox en Richtlijnen voor Archief- en Collectiezorg in de Kunstensector (Inventarisatie van audiovisuele en digitale archieven in de podiumkunstensector).