Online bronnen over de coronacrisis archiveren

2 apr 2020

De verspreiding van het coronavirus heeft sinds kort een sterke impact op ons dagelijks leven. Dit is een periode zoals we er nog geen eerder beleefden, en die we ons leven lang zullen herinneren. Als erfgoedwerkers moeten we de sporen hiervan vastleggen en levend houden voor de toekomst. Daarbij mogen we zeker de online sporen - in websites en sociale media - niet vergeten. Ook jij kan daaraan bijdragen.

Zowel om onszelf te beschermen als om ons dagelijks leven voort te zetten zijn we vandaag afhankelijk van digitale middelen en online informatie. Onze communicatie gebeurt via diverse digitale kanalen, zoals websites, sociale media, blogs, digitale video’s en foto’s. Het zijn waardevolle bronnen die we nodig zullen hebben als we in de toekomst terugkijken op hoe het leven was tijdens deze uitzonderlijke periode.

Screenshot van nieuwsbericht op VVBAD-website

Jammer genoeg zijn het ook bijzonder vluchtige en kwetsbare bronnen. Als we vandaag niks ondernemen, zullen ze snel verdwenen zijn - een aantal zelfs al voor deze crisis voorbij is.

Tijd voor actie

De online bronnen over de coronacrisis capteren en ze vervolgens duurzaam bewaren is de eerste vereiste om ze voor de lange termijn toegankelijk en levend te houden. Onze collega’s van Netwerk Digitaal Erfgoed hebben de actie ‘Digitale collectie coronavirus in Nederland’ opgezet die als doel heeft bij te dragen aan de bewaring van het digitale verhaal van het coronavirus in Nederland.

In België lanceerde de Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie (VVBAD) samen met Franstalige zusterorganisatie AAFB het overkoepelend initiatief #AQA, Archives de Quarantaine Archief. Via dit platform moedigen ze archiefdiensten aan om bijzondere archiveringsacties op te zetten rond de coronacrisis, en zetten ze deze vervolgens in de kijker. Ook verzamelen ze op het platform informatie over eerdere archiveringsacties rond specifieke historische gebeurtenissen, en burgerinitiatieven in het kader van de coronacrisis. Enkele erfgoedinstellingen zijn ook al begonnen met individuele acties, zoals het Felixarchief Antwerpen, het Archief van Brussel en het Archief Gent.

Wat kan jij doen?

Wil je zelf websites archiveren, maar weet je niet goed hoe daaraan kan beginnen? Raadpleeg dan zeker de handleidingen over het archiveren van websites op onze kennisplatformen CEST en TRACKS. Op CEST staat ook documentatie over het webarchiveringsproject ‘Catching the digital heritage’ van Amsab-ISG en Liberas. Daarin vind je nuttige informatie over tools, goede metadateringspraktijken en juridische implicaties i.v.m. het archiveren van websites.

Om te vermijden dat iedereen dezelfde online bronnen capteert en bewaart, en dat de belangrijkste bronnen over het hoofd worden gezien is overleg belangrijk. Werk daarom samen met collega-instellingen en deel je kennis en vaardigheden.

Ook als zelf websites archiveren niet tot je mogelijkheden behoort, kan je nog een waardevolle bijdrage leveren door op het suggestieformulier van het IIPC (de International Internet Preservation Consortium) belangrijke websites over de coronacrisis toe te voegen. Ze komen dan in een wereldwijde collectie terecht die beheerd wordt door het Internet Archive. Die collectie bevat ondertussen meer dan 4.000 sites in bijna veertig talen. 

Wat doet meemoo?

Wij zijn druk in de weer om onze handleidingen over het archiveren van websites te actualiseren en uit te breiden, zodat we jou nog beter kunnen ondersteunen. Indien je als erfgoedwerker vragen hebt over het archiveren van online bronnen over de coronacrisis, kan je ons voor advies steeds bereiken via info@meemoo.be.

Ook overleggen we met een aantal van onze content partners en andere actoren welke acties we samen kunnen ondernemen opdat waardevolle Belgische online bronnen over de coronacrisis gearchiveerd worden.

En natuurlijk zetten we ondertussen ook de instroom van digitale content van onze content partners in het meemoo-archiefsysteem verder. De digitale audio, video en foto’s over de coronacrisis uit hun archieven en collecties worden duurzaam bewaard, en, waar mogelijk, in de toekomst ook publiek toegankelijk gemaakt voor specifieke doelgroepen (zoals leerkrachten en leerlingen).

We halen de pagina op, even geduld...