Bootcamp open culturele data
- Verslag
Net als de voorbije jaren organiseerden we ook deze zomer een bootcamp rond open culturele data. Deze keer sloegen deelnemers virtueel de tenten op om te leren hoe ze data volgens de FAIR-principes beschikbaar kunnen maken op het web. Het bootcamp bestond uit een reeks webinars en uit zelfstudie via op voorhand opgenomen screencasts. Wat wel hetzelfde bleef? Dat het “een absolute must is voor iedereen die bezig is met data”, aldus een tevreden deelnemer.
Wat zijn de FAIR-principes?
Digitalisering en open data zijn cruciaal om erfgoedcollecties bruikbaar en (her)gebruikt te maken. Al zullen ze op zichzelf geen (her)gebruik verzekeren. Daarop proberen de FAIR-principes een antwoord te bieden. Samen vormen ze een internationale richtlijn om wetenschappelijke data geschikt te maken voor hergebruik onder duidelijk beschreven condities, door zowel mensen als computers. FAIR staat voor
Findable of vindbaar
Accessible of toegankelijk
Interoperable of uitwisselbaar
Reusable of herbruikbaar
Wat gebeurt er tijdens het bootcamp?
16 deelnemers uit evenveel organisaties vertaalden met ons de theorie naar de praktijk met voorbeelden uit en mogelijkheden in de erfgoedsector. Het bootcamp duurde vijf dagen, iedere dag een ander FAIR-principe. We vertrokken vanuit de vragen “waarom?” en “voor wie?” om te komen tot een duidelijke datapitch. Onze doelgroepen definieerden we met machine- en menselijke leesbaarheid in het achterhoofd.
Verder stond op het programma:
een overzicht van verschillende erfgoedstandaarden voor metadata
een dataprofiel voor je eigen metadata leren maken
data schonen met Open Refine
de juridische aspecten van het beschikbaar maken van je data en beelden
rechtenmetadata en verschillende rechtenverklaringen en licenties.
verschillende mogelijkheden en dataplatformen om je data online te ontsluiten en herbruikbaar te maken en hoe deze elkaar versterken
linked open data, persistente URI’s, API’s, SEO, IIIF etc.
Over de meeste thema's had ik al wel eens eerder presentaties gezien, vaak zelfs door dezelfde mensen, maar voorheen was het mij vaak niet duidelijk in welke context het onderwerp kaderde of hoe je dat praktisch kan toepassen,” zegt een deelnemer. “Pas tijdens dit bootcamp kreeg ik door hoe al die aspecten aan elkaar gerelateerd zijn, in een globaal plan gecombineerd kunnen worden en hoe je er concreet kan aan beginnen."
Vijf inspirerende gastsprekers vertelden hoe zij open data in de praktijk brachten aan de hand van de FAIR-principes. Dit jaar waren dat:
Uitwisselbaar bij Cluster Cultuur Stad Brugge | Carolina Droogendijk
Herbruikbaar bij Anne Frank Stichting | Caecilia Thoen
Vindbaar bij VAi | Wim Lowet
Toegankelijk bij Europeana | Jolan Wuyts
FAIR bij Universiteitsbibliotheek Gent | Dries Moreels
Hoe gaat het verder? Huiswerk en nieuwe projecten
Na de vijfde lesdag kregen deelnemers een zomertaak mee naar huis: een FAIR-actieplan opstellen voor hun eigen project rond data. Zo kon elke deelnemer de opgedane kennis toepassen op zijn eigen situatie. Om dit op te volgen hebben we in de loop van augustus en september met elke deelnemer een gesprek gehad om hun huiswerk te overlopen en specifieke vragen te beantwoorden.
Veel van de actieplannen werden opgesteld voor lopende projecten of projecten die nog moeten beginnen. Dat heel wat van de deelnemers de projectuitvoerders zijn, draagt bij aan de kwaliteit van de resultaten. De plannen werden dus meteen in de praktijk toegepast, wat de deelnemers een mogelijkheid gaf om alles op een rijtje te zetten en een concreet stappenplan uit te werken. Intussen zien we dat veel van de leerstof terugkomt in allerlei nieuwe projectvoorstellen, die we via onze loketfunctie toegestuurd krijgen of die we als deel van het traject rond de inhaalbeweging digitale collectieregistratie begeleiden. Er beweegt dus heel wat en de erfgoeddata is in goede handen!