Beheer en hergebruik

Het materiaal dat meemoo bewaart, komt van verschillende organisaties in de Vlaamse media, cultuur en overheid. Ook na digitalisering en import in onze systemen, blijven zij de eigenaar en beheerder van het materiaal. Daarom staan ze ook in voor een aantal kernprocessen in de levenscyclus:

  • Het uitvoeren van een kwaliteitscontrole op gedigitaliseerd materiaal;

  • Metadata toevoegen aan het materiaal;

  • Waardering en selectie binnen een collectie;

  • Het materiaal (her)gebruiken, een hogeresolutie- of lageresolutiekopie te exporteren of door gebruik te maken van de technische koppelingen.

Beheer via het meemoo-archiefsysteem

Om deze kernprocessen uit te voeren, kunnen archivarissen en collectiebeheerders van onze contentpartners terecht op het meemoo-archiefsysteem. Dat systeem bevat ondermeer een mediaspeler om het materiaal te bekijken en een zoekinterface om het materiaal terug te vinden. Alle metadata, inclusief de PREMIS-data die opslaan welke gebruiker of welke applicatie welke actie uitvoerde op welk bestand, zijn beschikbaar via deze applicatie.

Metadata

Eén van de belangrijkste elementen voor hergebruik van het materiaal is de inhoudelijke metadata die bij de bestanden hoort. Een bestand dat niet omschreven is, kan niet teruggevonden worden. Om de collecties over alle contentpartners heen uniform doorzoekbaar te maken, ontwikkelde meemoo in samenspraak met de contentpartners een metadatamodel. De lijst met de beschikbare velden, de mapping van die velden naar bestaande standaarden en de interpretatie van deze velden, vind je hier.

Contentpartners zijn verantwoordelijk voor het toevoegen van metadata aan het gearchiveerde materiaal binnen het metadatamodel. Omdat het volume materiaal echter zo groot is, voerden we onderzoek uit naar en passen we technieken binnen de artificiële intelligentie en machine learning toe, zoals spraakherkenning, gezichtsherkenning en entiteitsherkenning om metadata aan te maken, of vergemakkelijken we metadataverrijking via onze tools (bvb. de Publiekdomeintool).

Hergebruik op grotere schaal via API’s

Om hergebruik op grotere schaal te organiseren voorziet meemoo technische koppelingen of API’s. Hier wordt opnieuw zoveel mogelijk gewerkt met open en welomschreven standaarden. De API’s kunnen door onze contentpartners ingezet worden om de eigen collecties te ontsluiten via de eigen website of andere platformen. Zo maakt het Industriemuseum gebruik van de interface om hun digitaal geboren én gedigitaliseerde materiaal op een flexibele, automatische manier op hun platform te tonen. VRT en DPG Media voeden hun elektronische nieuwsarchief dan weer met het eigen archiefmateriaal dat ze bewaren bij meemoo, via een API-link.

Ook meemoo zelf gebruikt de API’s, bijvoorbeeld om materiaal beschikbaar te maken op een platform als Het Archief voor Onderwijs. Een overzicht van de beschikbare API’s vind je hier.

Daarnaast zetten we in op IIIF als goede praktijk om materiaal en metadata online aan te bieden. We doen hiervoor aan kennisdeling met de sector, bijvoorbeeld tijdens de IIIF-Fridays. Daarnaast deden we zelf ook praktijkervaring op in een aantal IIIF-projecten. In de toekomst willen we deze ervaring ook concreet toepassen: het vernieuwde hetarchief.be (juni 2024) zal IIIF gebruiken om beeldmateriaal te ontsluiten en we zetten ook een dienstverlening op zodat onze contentpartners gebruik zullen kunnen maken van de IIIF image API en de presentatie API (najaar 2024).